On Yıl Önce - On Yıl Sonra

Erdoğan Sebep midir Sonuç mu?
Dünya tarihinde pek çok örneğine rastlandığı gibi, Türkiye’de Cumhurbaşkanı seçilen kişinin de bir iktidar sarhoşluğu içine girerek, ‘’milletin babası’’ rolüne soyunduğu çok açık. Son olarak sigara içen yurttaşları ‘’Cumhurbaşkanı söyüyor, hala içiyor terbiyesiz herif!’’ diye azarlaması, daha önce felakete uğramış madencilere ‘’İsrail dölü’’ diyerek tekme tokat dalması gibi semptomlar tuhaf bir ruh halinin göstergesi.

Bu duruma 1000 odalı sarayı ve 200 milyon dolarlık uçağı eklediğinizde, dünyanın dikkatinin bu kişi üzerinde toplanmasına ve Batı medyasının eleştiri dozu yüksek yazılar yayınlamasına şaşmamak gerekiyor.

Tarih bize, güç sarhoşluğu çılgınlık boyutlarına yükselmiş ve ‘’tanrılaştığını’’ hisseden siyasetçilerin, ülkelerini felakete götürdüğünü anlatan örneklerle dolu. Bence ne yazık ki Türkiye de bu eğik düzleme girdi.

Ama esas soru şu: Tayyip Erdoğan bu durumu yaratan kişi midir yoksa bir sonuç mu?

Soruyu başka türlü sorarsak; Erdoğan iktidardan gittiği zaman Türkiye’nin yönetim sorunu bitecek midir?

Buna ‘’Evet’’ cevabı verebilmeyi çok isterdim çünkü bu, çok kolay bir çözüm olurdu. Ama ne yazık ki cevabım ‘’Hayır!’’

Her ne kadar, kişilerin tarihte oynadığı rolü inkar etmesem de biliyorum ki Tayyip Erdoğan sebep değil bir sürecin sonucudur. Ve sorun, onun gitmesiyle bitmeyecektir.

Sorun onu iktidara getiren, üst üste dokuz seçim kazandıran, bir sürü yolsuzluk ve yönetim skandallarına rağmen körü koruna peşinden giden halktır. Daha doğrusu halkın bir bölümüdür.

Bu halk yığının Anadolu müslümanlığıyla, gelenekle, ahlakla, haram helal kavramıyla, merhametle, şefkatle hiçbir ilgisi yoktur. Köyden kente göçle başlayan, ne köylü ne kentli olabilen, bütün değer ölçülerinden kopmuş, vahşi birer yaratık haline gelmiş, talandan yalandan pay kapmaya çalışan ve literatürde lumpen proletarya olarak tanımlanmış olan kitledir bu.

AKP’ye oy vermiş olanların tümünü böyle yaftalamak doğru değil elbette. İçlerinde düzgün ve samimiyetle oy veren seçmenler de olabilir. Ama o kitlenin genel karakteristiği budur.

Bu kesim kendini önce arabesk müzikle gösterdi. Güzelim türküleri, geleneksel şarkıları, Anadolu’nun büyük şiir geleneğini terk eden insanlar, bir anda mide bulandırıcı seslere, insanın kulağını tornavida gibi delen elektro bağlamalara, içinde hiçbir hakiki lirizm ve hüzün barındırmayan ‘’Ben de isterem!’’ saldırganlığına kaptırdı kendini. Şehirler kaçak mahallelerle, üzerinde demir filizleri bırakılmış sıvasız çirkin yapılarla, lağım kokan mahallelerle doldu. Suç oranı ve özellikle kadına karşı şiddet akıl almayacak ölçülerde arttı.

Bunun adına ‘’muhafazakarlık’’ denilebilir mi? Elbette denilemez.

Aşağı yukarı sayıları kırk milyon dolayında tahmin edilen bu kitle Itri, Mimar Sinan estetiğine de sahip değildir; Anadolu’da yüzyıllarca aydınlık bir nehir gibi akmış olan Karacaoğlan, Pir Sultan, Dadaloğlu temizliğine de.

Dolayısıyla bu kesim muhafazakar değil, Türkiye’ye çarpık ve ahlak ölçülerinden yoksun bir ‘’modernleşme’’ sunan yeni bir oluşumdur.

Lafı uzatmadan söyleyeyim. Bu kesimin hayatta en çok nefret ettiği model uygarlaşma, kültür, temizlik ve zarafet simgesi Mustafa Kemal Atatürk, kanıyla canıyla savunduğu lideri ise şimdiki cumhurbaşkanıdır. Kimse kendini aldatmasın. Sayıları çok kalabalık olan bu kesim, ne olursa olsun, hangi skandal patlarsa patlasın sonuna kadar liderini destekleyecek ve Cumhuriyet’e karşı çıkacaktır.

Erdoğan siyasi ömrünü tamamlasa da ona benzeyen başka bir lider bulmakta gecikmeyecektir.

Çünkü Türkiye’nin çürüyen kesimi , bu bozulmayı önce müzikle, sonra hayatımızın her alanına egemen olan lumpenleşme ve arabeskleşmeyle ifade etmeye devam ediyor. Gafil aydınlardan (!) destek alan lumpen kültür, örgütlü cehaletle beslenerek kılcal damarlarımıza kadar yayılıyor.

Bu manzaraya, lumpenlerin ele geçirdiği muazzam para ve iktidar gücünü de eklerseniz geleceğin hiçbirimiz için kolay olmadığı çok açık.

Erdoğan bu kitlenin lideridir ve onun yokluğunda yeni bir lider bulacaklarına hiçbir kuşku yok.

Mustafa Kemal aydınlığını savunan kitleler birleşene ve kendi aralarındaki çelişkileri gidererek, evrensel değerleri savunan bir Türkiye kültürü yaratana kadar acılar devam edecek.

Zülfü Livaneli / 03.11.2014

Yaşamın kaynağı suyun kozmik yolculuğu

"Şimdi içmek üzere olduğunuz suyun bir kısmı ilk yıldızlardan birinin şok dalgası sırasında oluşmuş olabilir ve siz de 13 milyar yıl öncesine ait erken evrenin suyunu içiyor olabilirsiniz"

Kabul gören bir teori bize Dünya'daki yaşamın okyanus tabanında başladığını söylüyor. Ancak bu teori, derin okyanus ortamında RNA'nın, proteinlerin veya lipitlerin yapı taşlarının sentezine yol açabilecek kimyasal reaksiyonların nasıl gerçekleştiğine ilişkin ikna edici kanıtlar ortaya koyamıyor.

Ayrıca, yaşamın başlangıcı için kritik olduğu bilinen süreçlerin çoğunun, örneğin enerji sağlayan ultraviyole radyasyonun, okyanusun dibine nasıl ulaştığı da açıklama gerektiren bir soru.

Daha önemlisi, okyanusların diplerinde yaşamı başlatan suyun kendisi ilk ne zaman oluştu ve gezegenimize nasıl ve ne zaman gelebildi?

Bu soruların yanıtını bulmak için yaşamın başladığı okyanus diplerinden evren hikayemize dönmemiz gerekiyor.

Kozmik zaman
Bilim insanları, evrenimizin kozmik yaşının 13,8 milyar yıl olduğundan (yaklaşık 60 milyon yıl hata payı ile) eminler. Ancak bildiğimiz türde bir yaşamın ilk olarak ne zaman ve nerede ortaya çıkmış olabileceği konusunda ise bir açıklamaları yok.

Mevcut bilgimiz Güneş Sistemi'nin yaklaşık 4,6 milyar yıl önce oluştuğu ve canlı yaşamın Dünya'nın soğumasının ardından 3,5 milyar yıl önce gerçekleşmiş olduğu tezi üzerinden ilerliyor.

Başlangıçta, yani evrenin ateşli doğumu sonrasında, erken evren kuantum parçacıkları ile dolu kozmik bir çorba gibidir. Büyük Patlama'dan yaklaşık 100 milyon yıl sonra evren bu kez yoğun ilkel hidrojen ve helyum kümeleri ile dolar. Bu kümeler sıkışarak kütlesel çekim etkisi altında çökerken merkezlerinde termonükleer zincir reaksiyonlarını ateşlediler. Ve evrenin ilk yıldızları ortaya çıktı ve evren aydınlandı. Bu devasa nükleer fırınların içinde, hidrojen ve helyum çekirdekleri birleşerek oksijen, karbon ve silikon gibi daha ağır elementlerin üretimi gerçekleşti.

Ancak bu yıldızlar öylesine büyüktüler ki çok hızlı yaşadılar ve süpernova denilen çok büyük patlamalarla çok çabuk öldüler. Bu şiddetli ölümler sonrasında patlayarak ürettikleri oksijen, karbon ve silikon gibi elementler evrenin uzak köşelerine saçıldılar. İkinci nesil yıldızlar ve gezegenler yeni elementlerle zenginleşmiş yıldız küllerinden oluştu.

Ve süpernova üretimi oksijen, evrende bol miktarda var olan kozmik hidrojenle birleşerek su oluşumunu sağladı.

Ancak ilk yıldızlar bol miktarda oksijen üretmiş olsalar bile, süpernovalar aracılığıyla uzaya saçılan oksijen parçacıkları çok geniş alanlara dağılmış olduğundan bu durum oksijen ve hidrojenin bir araya gelerek su oluşumunu nasıl sağladığı sorusunu gündeme getirdi.

Suyun kozmik tarihi
Bilim insanları sorularına yanıt bulmak ve yaşamın kaynağı olan suyun kozmik tarihini anlamak adına simülasyonlara başvurdular.

İlk olarak, biri Güneş'ten 13 kat, diğeri ise 200 kat daha büyük kütleye sahip iki yıldız modellendi. Daha hafif olan yıldız, yaklaşık 12 milyon yıl yaşayarak süpernovaya dönüşürken etrafa 17 bin Dünya kütlesi kadar oksijen saçtı. İkinci yıldız, daha büyük kütlesi nedeniyle yalnızca iki buçuk milyon yıl yaşadı ve 55 Güneş kütlesi kadar (18 milyon Dünya kütlesi) oksijen ürettikten sonra patlayarak ürettiği oksijeni evrenin uzak köşelerine püskürttü.

Simüle edilmiş süpernovaların oluşturduğu şok dalgaları, çevrede yoğunluk değişimleri yarattığı ve bunun sonucunda daha yoğun gaz kümelerinin ısınarak su üretimi sağlayan kimyasal reaksiyonlar oluştuğu görüldü.. Daha sonra ikinci nesil yıldızlar devreye girdiler. Bu kez ilk simülasyonda oluşan su ile zenginleştirilmiş gaz kümelerinin kayalık ve ıslak gezegenleri olan düşük kütleli yıldızlar üretip üretemeyecekleri test edildi ve bu mümkündü. En erken galaksiler muhtemelen bu bölgelerde ortaya çıkmıştı ve bu da onların oluşumunda suyun zaten var olduğu anlamına geliyordu.

Yani, erken evrende hatırı sayılır miktarda su varlığı söz konusudur. Ancak bu sonuç, yaşamın bu tür oluşumlarda kolay bir başlangıç ​​yapacağı anlamına gelmiyor. Sonuçlar şaşırtıcı ve ikna edici olsa da bilim insanları yapılan simülasyonların şu anda yalnızca geçici yanıtlar sunduğunu belirtiyorlar.

Daha fazla bilgi elde etmek için gökbilimciler, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) verilerine odaklandılar: JWST, bu tür çalışmalar düşünülerek tasarlanmıştı; bilim insanları suyun yıldız oluşturan dev moleküler bulutlardan gezegenlere nasıl geçtiğine ilişkin önemli bilgiler elde edebileceklerini umuyorlar.

JWST verileri, bizim sulu dünyamızın bir şekilde özel mi yoksa sıradan mı olduğunu gösterecek, deniyor.

Bilim insanları, suyun kozmik yolculuğunun Büyük Patlama'dan yalnızca bir kaç yüz milyon yıl sonra başladığını ve Dünya okyanuslarındaki suyun önemli bir bölümünün Güneş Sistemi'nin oluşumu öncesine ait olduğunu düşünüyorlar.

Özetle, şimdi içmek üzere olduğunuz suyun bir kısmı ilk yıldızlardan birinin şok dalgası sırasında oluşmuş olabilir ve siz de 13 milyar yıl öncesine ait erken evrenin suyunu içiyor olabilirsiniz!

Bilim insanlarına göre bu çok olası!

Güneç Kıyak "T24-Pazar"